Hoewel ik het ontzettend waardevol vind om lezingen en trainingen te geven, vraagt het veel van me en heeft het meestal heftige gevolgen.
Om je een beeld te geven over hoe ik dit als autistisch persoon ervaar en ermee omga, zal ik een recente nasleep omschrijven. Heel recent zelfs, want gisteravond nog stond ik op het podium mijn verhaal te doen, en ik zal je meenemen in de uren daarna.
De gevolgen
Zoals gewoonlijk gierde na afloop de adrenaline door mijn lichaam. Dit zorgde voor een soort ‘high’ en maakte me alert, ondanks dat mijn energie eigenlijk op was.
Ook deze keer hielp de adrenaline me bij het achteraf beantwoorden van vragen en napraten met het publiek en de mede-vrijwilligers. Maar het zorgde ook voor een bepaalde onrust; alsof ik nog iets moest doen.
Toen was het tijd om naar huis te gaan.
Met moeite reed ik naar mijn ouders om Mila op te halen, waar ik nog even verteld heb over hoe de avond was gegaan. Eerlijk gezegd had ik daar de energie niet meer voor, maar om zonder iets te zeggen weg te gaan, vond ik ook weer zo wat.
Daarna ben ik bij mijn vriend zo snel mogelijk naar bed gegaan. Hij woont dichterbij mijn ouders dan ik, dus dat scheelde rijden.
Zintuiglijk kon ik niets meer hebben: licht was te fel, geluid te hard en aanraking te veel. Lichamelijk voelde het alsof ik koorts had. Ik was koud en rillerig, terwijl mijn hoofd juist warm aanvoelde. Ook de bekende druk op mijn voorhoofd en jukbeenderen (een beetje zoals bij een holteontsteking) was aanwezig .
Daarnaast ontstond er in mijn lichaam een onprettige onrust; alsof mijn huid niet lekker zat. Geen enkele houding was comfortabel en ik voelde me verloren in mezelf. De gedachte alleen al aan dingen die me normaal helpen bij overprikkeling, gaven juist nog meer ongemak en onrust. Ik wist niet wat ik met mezelf aan moest en het liefst wilde ik uit mijn lichaam. Alsof ik probeerde weg te komen van iets, maar dat iets was ik zelf. Ik weet niet hoe ik het anders moet omschrijven, maar het is bijna een fysieke pijn.
Toen ik eenmaal in bed lag, kon ik niet ontspannen. De onrust was te groot en mijn hoofd raasde maar door. Om mezelf af te leiden ben ik YouTube video’s gaan kijken. Ik weet dat dit de overprikkeling alleen maar erger maakt, maar ik moest iets. Mijn vriend en ik kozen voor filmpjes over dieren (van Animalogic), waardoor ik uiteindelijk iets rustiger in mijn lichaam werd.
Mijn hoofd was echter nog lang niet klaar. Zodra ik mijn ogen dichtdeed om te slapen, werden de beelden van de avond opnieuw afgespeeld. Alle details kwamen voorbij: wat ik zei, hoe ik zat en hoe ik keek, de vragen en opmerkingen van anderen en hoe ik daarop reageerde, de gezichtsuitdrukkingen van de mensen in het publiek.
Mijn brein was druk bezig om alle indrukken te verwerken.
Maar als ik mijn hersenen hun gang had laten gaan, was ik nooit aan slapen toegekomen. En vermoeidheid helpt niet mee in het verwerkingsproces. Negatieve gevoelens en ervaringen worden daardoor alleen maar uitvergroot. Niet dat het een negatieve ervaring was, maar ik weet hoe mijn slaperige brein dingen kan verdraaien.
Ik had meer afleiding nodig, dus ik ben sudoku’s op m’n telefoon gaan doen (met de schermverlichting zo gedimd mogelijk). Net zolang, totdat mijn ogen dichtvielen.
De volgende ochtend waren de onrust in mijn lijf en het razen van mijn hoofd verminderd. In plaats daarvan voelde het alsof ik was overreden door een stoomwals.
Mijn hele lichaam deed pijn – waarschijnlijk spierpijn door de spanning. Ik was misselijk en mijn maag voelde naar, waardoor ik niet meer rechtop kon lopen. Mijn hoofd leek vol te zitten met watten en mijn gedachten leken door stroop te gaan. Als ik iets wilde zeggen, kostte het me moeite om woorden te vormen.
Alles was te veel en te heftig en ik wilde alleen nog maar in een holletje kruipen.
En dat is waar ik dit nu zit te typen: in mijn comfortabele papasanstoel met Mila tegen me aan. En hoewel het ergste voorbij is, heb ik waarschijnlijk de rest van de dag – en misschien zelfs de week – nodig om er weer boven op te komen. Dat is oké, want uit ervaring weet ik dat het tijdelijk is. Het hoort er nu eenmaal bij.
Maar dat deze gevoelens en sensaties erbij horen, betekent niet dat er niets is wat ik kan doen.
Wat helpt?
Acceptatie
Weten dat dit erbij hoort en dat het weer voorbij gaat, zorgt ervoor dat ik het heb leren accepteren. Ik kan de nasleep er nu laten zijn, zonder het te willen veranderen. Want juist in het willen veranderen van iets wat je niet kan veranderen, zit een grote oorzaak van het lijden.
Dit betekent niet dat ik het leuk vind en dat ik het niet anders zou willen. Maar in plaats van ertegen te vechten, probeer ik erin mee te bewegen.
Patronen herkennen
Wat niet helpt is de focus leggen op hoe slecht ik me voel en de negatieve gedachten die daarbij komen kijken. Dan voel ik me alleen maar slechter en daar bereik ik niks mee.
Wel denk ik dat het goed is om stil te staan bij wát ik voel en ervaar, zodat ik het sneller kan herkennen. Ik ben nu al zo ver dat ik deels kan voorspellen hoe een nasleep eruit gaat zien. Hierdoor overvalt het me minder en kan ik er beter op inspelen. En hoe meer ik de patronen ga herkennen, hoe groter de kans dat ik er in de toekomst effectiever mee om kan gaan.
Wat heb ik nodig?
In plaats van mezelf af te vragen wat ik kan doen om de negatieve ervaringen te verminderen, probeer ik me nu vooral te richten op wat ik nodig heb. Wat heb ik nodig om me beter te voelen? Het antwoord op deze vraag is in iedere situatie anders, maar meestal heeft het iets te maken met: rust en voorspelbaarheid creëren.
Toen ik mezelf deze vraag vanochtend stelde, was het antwoord: naar huis gaan, een comfortabel plekje zoeken, thee drinken met iets lekkers erbij en iets doen wat ontspanning geeft (deze blog schrijven)
Basisbehoeften
Wat ik hiermee bedoel, is dat ik het mezelf zo makkelijk mogelijk maak om te kunnen herstellen en bijkomen. Voor mij ziet het er ongeveer zo uit: zorgen dat ik genoeg voeding en vocht binnenkrijg, comfortabele en warme kleding aantrekken (zodat ik nog meer spierspanning voorkom), prikkels verminderen (door bijvoorbeeld ramen dicht te doen of een koptelefoon of zonnebril op te zetten) en regelmatig inchecken waar mijn lichaam behoefte aan heeft (een andere houding, naar de wc gaan, etc.).
Verwachtingen verlagen
Als ik te maken heb met een heftige nasleep probeer ik zo min mogelijk van mezelf te verwachten. Ik doe alleen het hoognodige en alle extra taken verplaats ik naar een later moment. Morgen is weer een dag.
Wat me vandaag bijvoorbeeld te doen staat is: mezelf, Mila en Mango (mijn schildpad) eten geven, Mila uitlaten (zo kort mogelijk, want eigenlijk verdraag ik buiten zijn nu niet) en één (urgente) mail beantwoorden. De rest laat ik voor wat het is.
Mezelf voor zijn
Door ervaring weet ik steeds beter wat ik nodig heb als zo’n nasleep zich voordoet. Toch zijn er momenten dat ik word verrast en niet goed weet wat ik kan doen. Gisteravond was dat bijvoorbeeld; toen ik afleiding ging zoeken via filmpjes en puzzels op mijn telefoon. Mijn systeem was al overbelast en ik wist dat dit het erger zou maken, maar ik had op dat moment geen andere opties. Althans: die kon ik op dat moment niet bedenken.
Bedenken wat je nodig hebt als je het nodig hebt, werkt voor mij niet. Ik probeer me dus van tevoren voor te bereiden (een grote fles water vullen, zorgen voor makkelijk en ‘veilig’ eten in huis, geen afspraken plannen, etc.). Daarnaast kijk ik met terugwerkende kracht, door bijvoorbeeld eerst te ervaren dat iets niet werkt en dit vervolgens te veranderen.
Bedenken wat je nodig hebt als je het nodig hebt, werkt voor mij niet. Ik probeer me dus van tevoren voor te bereiden (een grote fles water vullen, zorgen voor makkelijk en ‘veilig’ eten in huis, geen afspraken plannen, etc.). Daarnaast kijk ik met terugwerkende kracht, door bijvoorbeeld eerst te ervaren dat iets niet werkt en dit vervolgens te veranderen.
Misschien vraag je je na dit alles af of het het wel waard is om lezingen te geven als de gevolgen zo heftig zijn. Ik vraag me dat ook weleens af, maar tot nu toe denk ik van wel. Met mijn verhaal en ervaringen anderen kunnen helpen, geeft me een gevoel van zingeving en voldoening. Positieve reacties en feedback geven me energie en motivatie om door te gaan met het verspreiden van informatie. En het doet me veel dat ik mensen zoals ik steun en herkenning kan bieden, vooral omdat ik dat zelf erg gemist heb toen ik jonger was. Dit alles weegt voor mij zwaarder dan de nasleep, in ieder geval voor nu.
Maar ik moet toegeven dat ik ook altijd opgelucht ben als zo’n evenement erop zit en ik me weer terug kan trekken om op te laden. Hoe tevreden ik er ook op terugkijk.
Ik vind het leuk om te doen, maar ik ben het mezelf verschuldigd om de autistische, gevoelige, introverte en overbelaste kant van mezelf niet te vergeten. Daarnaast kan ik alleen blijven doen wat ik doe, als ik goed voor die kant zorg.
Herken jij je in dit verhaal? Zijn er dingen die jij doet om om te gaan met de nasleep van intensieve dagen of evenementen?
En of je jezelf hierin herkent of niet, ik hoop dat ook jij het jezelf gunt om te ontdekken wat je nodig hebt en voor je kwetsbare kanten te zorgen (en ook voor je niet kwetsbare kanten) ♡
Heel veel liefs ☼
